تاریخچه پول
از گذشته تا به امروز جهت انواع معاملات و خرید کالا نیاز به پول بوده وهست. فرهنگ های مختلف نیاز به یک شکل واحد و قابل حمل برای ساده سازی تجارت خود و مبادله کالا داشتند به همن دلیل پول را معرفی کردند که افزایش سرعت کسب و کار یکی از بزرگترین دستاوردهای معرفی پول بود.
پول می تواند به شکل صدف دریایی، یک سکه فلزی، یک تکه کاغذ و یا یک رشته کد الکترونیکی استخراج شده توسط رایانه باشد. در سراسر دنیا جهت داد و ستد کالاها و خدمات به صورت غیر مستقیم از پول استفاده می شود. در حال حاضر کل ارزش جهانی پول حدود 418 تریلیون دلار تخمین زده شده و بستگی به اهمیتی دارد که مردم برای آن به عنوان وسیله مبادله، واحد اندازه گیری و ذخیره ثروت قائل هستند.می توان گفت تاریخچه پول از زمانی شروع شد که از آن به عنوان یک وسیله مبادله با ارزش استفاده شد که جهت تسهیل تجارت محصولات و خدمات با یکدیگر برای افراد اتخاذ شده است.
انتقال از مبادله کالابه کالا به ارز
حداقل در 5000 سال گذشته پول بخشی از تاریخ بشر بوده است و پیش از این زمان، به گفته مورخان احتمالاً از سیستم مبادله کالا به کالا استفاده می شده که تجارت مستقیم کالاها و خدمات است. به طور مثال، یک کشاورز ممکن است یک کیسه گندم را با یک جفت کفش از یک کفاش عوض کند که این مراحل زمان بر بود.
اگر فردی قصد داشت تبر خود را معامله کند باید فردی که به تبر نیاز داشت پیدا می کرد و ممکن بود به جای تبر یک جفت شاخ ماموت بدست آورد به همین دلیل باید معامله را تغییر دهد تا زمانی که شخصی با شرایط او موافقت کند. به تدریج در طول قرن ها نوعی ارز که شامل اقلامی مانند پوست حیوانات، نمک و اسلحه بود و به راحتی معامله می شدند توسعه یافت و این کالاها به عنوان وسیله مبادله عمل می کردند. این سیستم تجارت در سرتاسر جهان گسترش یافت و حتی امروزه در برخی از نقاط جهان همچنان پابرجاست.
در اوایل آگوست 2021، باستان شناسان چینی دانشگاه ایالتی ژنگژو اعلام کردند که قدیمی ترین سایت ضرب سکه را کشف کرده اند. این مرکز، در سال 640 قبل از میلاد واقع در گوانژوانگ در استان هنان چین سکههایی به شکل بیل ضرب می کرده که این سکه ها یکی از اولین اشکال استاندارد شده ضرب سکههای فلزی بود است.
ضرب اولین سکه
در همین دوره زمانی در غرب، گزنوفانس، شاعر یونانی قرن ششم پیش از میلاد، به نقل از مورخ هرودوت، اختراع ضرب سکه فلزی را به لیدیایی ها نسبت داد و در سال 600 قبل از میلاد، آلیاتس، پادشاه لیدیا، اولین واحد پول رسمی، استاتر لیدیایی را ضرب کرد.
سکه ها از الکتروم، مخلوطی از نقره و طلا که به طور طبیعی یافت می شد ساخته شده بودند و روی آنها تصاویری مهر می شد که به عنوان واحد پول عمل می کردند.در 600 سال قبل از میلاد، در خیابانهای سارد، یک کوزه سفالی را با دو جغد و یک مار مبادله می کردند. واحد پول لیدیا به این کشور کمک کرد تا سیستم های تجاری داخلی و خارجی را افزایش دهد و به یکی از ثروتمندترین امپراتوری های آسیای صغیر تبدیل شود. امروزه وقتی کسی می گوید «به ثروت کرزوس» در واقع به آخرین پادشاه لیدیایی اشاره می کند که اولین سکه طلا را ضرب کرد.
انتقال به ارز کاغذی
در سال 1260 میلادی، سلسله یوان چین از سکه به سمت پول کاغذی حرکت کرد و امپراتور چین، عرضه پول و ارزش گذاری آن را به خوبی کنترل میکرد. درحالی که روی اسکناسهای مدرن آمریکایی نوشته شده است: «ما به خدا اعتماد داریم»، کتیبه چینی هشدار میداد: «کسانی که جعل میکنند سر بریده خواهند شد».
تا قرن شانزدهم در بخشهایی از اروپا از سکههای فلزی به عنوان تنها شکل ارز استفاده میکردند. تصاحب سرزمینهای جدید توسط اروپا، منابع جدیدی از فلزات گرانبها را فراهم کرد و کشورهای اروپایی به ضرب کردن مقدار بیشتری سکه توانا شدند.
در نهایت بانک ها از اسکناس های کاغذی برای سپرده گذاران و وام گیرندگان به جای سکه های فلزی استفاده کردند و افراد می توانستند در هر زمانی این اسکناسها را به بانک برده و در ازای ارزش آنها، سکههای فلزی (معمولاً نقره یا طلا) دریافت کنند.
به این ترتیب، این پول کاغذی مانند ارز امروزی در دنیای مدرن عمل می کرد و برای خرید کالاها و خدمات استفاده می شد.این ارزها توسط بانک ها و موسسات خصوصی صادر شده بودند، اما اکنون در اکثر کشورها دولت مسئول انتشار ارز است.
انتشار اولین ارز کاغذی
اولین ارز کاغذی توسط دولت های اروپایی، صادر شد. به طوریکه حمل و نقل بین اروپا و مستعمرات آمریکای شمالی زمانبر بود و مستعمرات اغلب پول نقد نداشتند. دولت های استعماری به جای بازگشت به سیستم مبادله ای کالا به کالا، اوراق قرضه را صادر کردند که به عنوان ارز معامله می شد و اولین نمونه در کشور کانادا که در آن زمان مستعمره فرانسه بود انجام شد.
در سال 1685، برای سربازان کارتهای بازی صادر شد که توسط فرماندار تعیین و امضا شده بود تا بهجای سکههای فرانسه از آنها به عنوان پول نقد استفاده شود.
ظهور جنگ های ارزی
در اروپا تغییر به سمت پول کاغذی سبب افزایش تجارت بین المللی شد. بانک ها و طبقات حاکم شروع به خرید ارز از سایر کشورها کرده و اولین بازار ارز را ایجاد کردند. ثبات یک پادشاهی یا دولت بر ارزش پول کشور و در نتیجه توانایی برای تجارت در بازارهای بین المللی تأثیر می گذارد.
رقابت بین کشورها اغلب به جنگ ارزی منجر میشد، تا جایی که کشورها سعی میکردند ارزش پول کشور رقیب را با بالا بردن آن و گرانکردن بیش از حد کالاهای دشمن، یا با پایین آوردن آن و کاهش قدرت خرید دشمن و یا با حذف کامل ارز تغییر دهند.
قرن بیست و یکم دو شکل جدید ارز را به وجود آورده است:
- پرداخت موبایلی
- ارز مجازی
پرداخت های موبایلی: پولی که برای یک محصول یا خدمات از طریق یک دستگاه الکترونیکی قابل حمل مانند تلفن همراه، تلفن هوشمند یا تبلت ارائه می شود. همچنین می توان از این فناوری برای ارسال پول به دوستان یا اعضای خانواده استفاده کرد. به طور فزایندهای، سرویسهایی مانند Apple Pay و Google Pay در حال رقابت با خرده فروشان برای پذیرش پلتفرمهای آنها برای پرداخت هستند.
ارز مجازی: ارز بیت کوین که در سال 2009 با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو منتشر شد، به سرعت به استاندارد ارزهای مجازی تبدیل شد. تمام بیت کوین جهان، تا ژوئن 2022، کمی بیش از 392 میلیارد دلار ارزش داشت. ارزهای مجازی هیچ سکه فیزیکی ندارند جذابیت ارز مجازی این است که نسبت به مکانیسمهای پرداخت آنلاین سنتی، وعده کارمزد تراکنشهای کمتری را ارائه میدهد و برخلاف ارزهای دولتی، توسط مقامات غیرمتمرکز اداره میشود.
سیستم مبادله از مبادله پوست حیوانات به ضرب سکه و چاپ پول کاغذی حرکت کرده و امروزه به نظر می رسد که ما در آستانه تغییر گسترده ای به سمت معاملات الکترونیکی هستیم و اشکال قدیمی تراکنش هنوز در حال پیش روی هستند.برای مثال، مبادله کالابه کالاهمچنان در حاشیه برخی بازارها مانند فضای تجارت به تجارت (B2B) و برخی خدمات مصرف کننده رخ می دهد. تا زمانی که انسان ها به وسیله ای برامبادله نیاز داشته باشند، سیستم پولی مطمئناً به تکامل خود ادامه خواهد داد.